Fundacja rodzinna

Fundacja rodzinna jako nowoczesna forma prawna zyskuje coraz większe uznanie w Polsce. Stworzona z myślą o skutecznym zarządzaniu i ochronie majątku rodzinnego została wprowadzona Ustawa o fundacji rodzinnej z dnia 26 stycznia 2023 roku jako forma prowadzenia działalności gospodarczej.

Celem jej uchwalenia było umożliwienie przedsiębiorcom zatrzymanie firmowego majątku w rodzinie. Zgromadzony przez lata kapitał ma pozostać pod ochroną i służyć kolejnym pokoleniom.

Fundację rodzinną można założyć na dwa sposoby:

• Fundator, czyli osoba zakładająca fundację, przekazuje jej swój majątek, którego minimalna wartość wynosi 100 000 zł. 
• Fundację rodzinną można ustanowić w formie aktu założycielskiego w trakcie życia fundatora lub w testamencie. 

Fundator może być równocześnie beneficjentem fundacji rodzinnej. 

Fundacja rodzinna powstaje albo w momencie sporządzenia aktu założycielskiego, albo po ogłoszeniu testamentu fundatora. Nabywa ona osobowość prawną dopiero po wpisaniu do Rejestru Fundacji Rodzinnych.

Każda fundacja rodzinna musi posiadać statut, który określa jej najważniejsze cele, misję oraz zasady działania organów. Treść statutu ustala fundator, a zgodnie z ustawą o fundacjach rodzinnych dokument ten musi być sporządzony w formie aktu notarialnego.

Beneficjentem fundacji mogą być osoby fizyczne, w tym małoletnie lub całkowicie ubezwłasnowolnione. Beneficjent nie musi być spokrewniony z fundatorem. Oprócz osób fizycznych, beneficjentami fundacji rodzinnej mogą być także organizacje pożytku publicznego. 

Fundacja rodzinna jest zwolniona z podatku CIT pod warunkiem, że jej działania ukierunkowane są wyłącznie na zachowanie lub pomnażanie rodzinnego majątku. Dozwolone działania zostały szczegółowo wymienione w ustawie. 

Ponadto fundacja rodzinna opłaca podatek dochodowy w wysokości 15% we wskazanych w przepisach sytuacjach:

• gdy przekazuje beneficjentom lub fundatorowi określone świadczenia – środki pieniężne, rzeczy lub prawa;
• gdy przekazuje mienie fundacji po jej likwidacji;
• gdy wypłaca świadczenia w postaci ukrytych zysków.

Wyższy podatek CIT płacą natomiast te fundacje rodzinne, które prowadzą aktywną działalność gospodarczą. W takich przypadkach stawka wynosi aż 25%. 

Utworzenie fundacji rodzinnej to dobry i skuteczny sposób na przeprowadzenie sukcesji majątku czy też uniknięcie rodzinnych sporów o zachowek. Majątek wniesiony do fundacji po upływie 10 lat przed otwarciem spadku nie wchodzi bowiem w skład masy spadkowej. 

Fundacja rodzinna może stać się skutecznym instrumentem do zabezpieczenia interesów członków rodziny, a nawet osób spoza tego kręgu.